Atmosferde ve
yeryüzündeki çeşitli meteorolojik olaylara neden olan elemanlardan biri de hava
sıcaklığıdır. Yeryüzüne yakın seviyelerde sıcaklık ölçümü 1.20 - 2 metre
yükseklikte bulundurulan termometrelerle yapılır. Meteorolojide çeşitli amaçlarla
normal sıcaklık, maksimum sıcaklık ve minimum sıcaklık ölçülür. Sıcaklığın
belli bir periyottaki değişimi termograf ile tesbit edilir. Sıcaklık ölçü
birimleri ;Santigrad (Celcius ºC), Fahrenheit (F) ve Kelvin (Absolute A) ile
gösterilir. Genellikle Sinoptik meteorolojide kullanılan Fahrenheit ölçü birimi
artık kullanılmamaktadır. Yüksek atmosfer katlarındaki rasatlarda Kelvin
(Absolute) ölçü birimi kullanılmaktadır. Bu ölçü birimlerinde suyun donma ve
kaynama dereceleri şunlardır :
ÖLÇÜ BİRİMİ
|
SUYUN DONMA DERECESİ
|
SUYUN KAYNAMA DERECESİ
|
Santigrad (C)
|
00
|
1000
|
Fahrenheit (F)
|
320
|
2120
|
Kelvin (A)
|
2730
|
3730
|
Sıcaklık
birimlerinin birbirine çevrilmesi ve ölçü değerleri şu şekildedir.
( 1 ) Fahrenheit’in Santigrad’a çevrilmesi :
C = 5/9 X ( F-32
)
( 2 ) Santigrad’ın Fahrenheit’a çevrilmesi :
F = 9/5 X C+ 32
( 3 ) Kelvin’in Santigrad’a çevrilmesi :
K = C + 273.16
Güneşin
doğuşundan sonra yükselmeye başlayan sıcaklık en yüksek değere öğlen veya
sonraki saatlerde ulaşır. En yüksek sıcaklık kış mevsiminde saat 12 - 13, yaz
mevsiminde saat 13 - 15 arasında kaydedilir. Daha sonra azalan sıcaklık en
düşük değere genellikle saat 5 - 7 arasında düşer. Kış mevsiminde en düşük
sıcaklık daha geç saate kayabilir.
Günlük sıcaklık
değişiminde uç noktalar arasındaki fark mevsime ve iklime göre değişir. Orta
enlemlerde kış mevsiminde az, yaz mevsiminde fazladır. Karasal iklimlerde
günlük fark 50ºC' ye çıkabilir. Kıyı bölgelerinde fark cok daha azdır.
Günlük ortalama
sıcaklıklardan aylık ortalama sıcaklıklar elde edilir. Aylık ortalama
sıcaklıklar iklim koşullarına göre değişiktir. Kuzey yarı kürede orta iklim
kuşağında en sıcak ay Temmuz en soğuk ay Ocak'tır. Denizsel iklimlerde en
yüksek sıcaklık değişimleri Ağustos ve Şubat ayında gerçekleşir.
Kara ve denizlerin
ısınma ve soğuma şartları farklı olduğundan yaz ve kış mevsiminde farklı ısı
özellikleri gösterirler. Yaz mevsiminde karalar sıcak, deniz serin, kış
mevsiminde karalar soğuk, deniz ılıktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder